Preventie in de huisartsenpraktijk
Een overzicht van het aanbod preventie cursussen voor volwassenen in de huisartsenpraktijk.
Sinds 2015 geven we preventie in de huisartsenzorg actief vorm in samenwerking met de preventiemedewerkers van Vincent van Gogh. Het aanbod onderscheidt zich van door de specifieke expertise op het gebied van groepsprocessen en trainingen. Het groepsaanbod is in de loop der jaren uitgebreid en het aantal aanmeldingen - en daarmee het aantal uitgevoerde groepscursussen - aanzienlijk gestegen. In 2020 is de stijging van het aantal deelnemers aan preventie cursussen gestopt en zelfs gedaald (-15% ten opzichte van 2019). De belangrijkste oorzaak hiervan is Corona. Groepscursussen werden door Corona geannuleerd en mensen waren terughoudend met het starten van individuele cursussen.
Het aantal deelnemers dat een preventieve groepscursus of individuele cursus heeft gedaan in 2020.
Het is onwenselijk dat mensen die baat hebben bij een preventieve cursus moeten wachten op het starten van een groepscursus, bijvoorbeeld omdat het minimale aantal aanmeldingen nog niet is bereikt. Om die reden is een nieuwe preventieve cursus ontwikkeld: Mentaal in Balans. De cursus Mentaal in Balans is ontwikkeld vanuit de constatering dat het aantal aanmeldingen voor groepscursussen terug liep met als gevolg het niet kunnen starten van groepen door te weinig aanmeldingen. De kans op preventief ingrijpen gaat daarmee verloren.
In de cursus Mentaal in Balans staat de mentale veerkracht en positieve gezondheid centraal. De cursus bevat vijf thema’s die in al onze preventiecursussen in meer of mindere mate voorkomen. De cursus Mentaal in Balans vervangt daarmee de cursussen Minder Piekeren, Beter Slapen en Aan de slag met angst. De cursus Mentaal in Balans kan worden uitgebreid met korte aanvullende modules gericht op angst en slaapklachten. Deze cursus is sinds juni 2020 beschikbaar en wordt ook volledig online aangeboden. In 2021 moeten de effecten van deze preventie cursus zichtbaar worden.
Het aantal deelnemers per cursus in 2020. In juni zijn we gestart met Mentaal in balans en gestopt met de cursussen Piekeren en Angst.
Mindfulness
Het relatief grote aantal aanmeldingen en deelnemers voor mindfulness valt te verklaren uit het feit dat mindfulness een populaire vaardigheid is die veel media-aandacht krijgt. Bovendien is deze cursus niet klacht specifiek en maakt het geschikt voor mensen met verschillende achtergronden en klachten. Het feit dat de vaardigheid en niet de klacht centraal staat kan ervoor zorgen dat mensen ertoe aangetrokken worden: zij hoeven tenslotte niet over hun problemen te praten in de groep en kunnen zich richten op hun eigen leerproces terwijl er gebruik kan worden gemaakt van de voordelen die een groep biedt. Er is geen tot weinig leeswerk en theoretisch begrip vereist, wat maakt dat ook laaggeletterden deze vaardigheid kunnen leren.
Beter slapen
Mensen met slaapklachten worden veelal niet doorverwezen naar de poh-ggz, maar komen in eerste instantie bij de huisarts terecht. Daar huisartsen veel minder bekend zijn met het aanbod van preventie komen voor de cursus beter slapen doe je zo veel minder aanmeldingen dan men op basis van de prevalentiecijfers zou verwachten.
Stress de baas
Het relatief grote aanmeldingen voor Stress de Baas is te verklaren uit het feit dat (werk) stress steeds meer toeneemt in de samenleving. Steeds meer jongere mensen hebben ermee te maken en zij praten makkelijker over stress dan oudere generaties. Over het algemeen kan men stellen dat het taboe rondom stress de afgelopen jaren sterk verminderd is. Dat maakt dat mensen hiervoor sneller hulp zoeken. Dit in tegenstelling tot somberheid en angst: rondom deze klachten heerst veelal nog een (zelf)stigma.
Aan de slag met angst
Dat verklaart tevens het relatief lagere aantal aanmeldingen voor de cursussen ‘Aan de slag met angst’ en sociale vaardigheden (vaak ook angstgerelateerd) en mogelijk ook voor ‘Minder Piekeren’. Piekeren komt vaak niet alleen: het gaat vaak gepaard met andere klachten: stress, slecht slapen, etc. Een poh-ggz zal doorvragen op deze klachten waardoor aan het licht komt dat een meer complete aanpak op zijn plaats is en zal dan eerder naar Mindfulness of Stress de Baas verwijzen.
Preventietevredenheid
Na een individueel contact of na een cursus, voorlichting of training vragen wij deelnemers naar hun tevredenheid middels een digitale enquête.
Daarnaast ontvangen we regelmatig ervaringen via mondelinge terugkoppeling, bijvoorbeeld tijdens ouderavonden. Een ouder vertelt: "ik vond de presentatie over de pubertrein echt een eyeopener. Ik wist helemaal niet dat de hersenontwikkeling op die manier verloopt. Ik kan nu het gedrag van mijn zoon veel beter begrijpen, en er dus ook beter op inspelen."